Volgens mindfulness-expert Marisa Garau is er in onze moderne maatschappij volop ruimte voor zingeving. Zij schets in dit artikel de historische maatschappelijke ontwikkelingen, die er aan hebben bijgedragen dat zingeving naar de zijlijn is geduwd. Met als gevolg dat we vaak ongeïnspireerd en onvervuld achterblijven.
We hebben het in de hele geschiedenis van de mensheid nog nooit zo goed gehad als nu. We kunnen studeren en zijn vrij om onszelf op allerlei gebieden te ontwikkelen, onafhankelijk van onze sociale klasse. Een voorrecht waarvan onze grootouders alleen maar konden dromen. We hebben werk, genieten van een comfortabel dak boven ons hoofd, hebben dagelijks meer dan voldoende eten op ons bord en kunnen rekenen op uitstekende medische zorg. Daarbij doet onze overheid er alles aan om ons tegen gevaarlijke ziekten te beschermen en oorlog kennen we alleen uit de geschiedenisboekjes. En toch…
Er waren nog nooit zoveel mensen opgebrand en depressief als nu. We voelen ons leeg, zijn altijd druk en worstelen regelmatig met een gebrek aan zingeving. Ondanks onze materiële welvaart, gelijkheid en veiligheid lijken we er emotioneel slechter aan toe dan ooit. Hoe kan de tegenstelling zo groot zijn geworden?
Onze westerse maatschappij heeft werknemers nodig om bedrijven en organisaties draaiende te houden. Er moet winst gemaakt worden en jaar in jaar uit móet de economie groeien. Hoe modern, technologisch en data-gedreven onze maatschappij er aan de buitenkant ook uit mag zien, de principes dateren van de Industriële Revolutie (circa 1760). Dit is de enige maatschappijvorm die wij en alle generaties vóór ons kennen. Niet zo gek dat we een beperkt idee hebben over wat de volgende generatie moet bereiken: vooruitkomen, carrière maken, meer geld verdienen en macht verkrijgen en uitoefenen. Dit staat echter zo goed als los van onze eigen verlangens leren kennen en ons potentieel ten volle benutten.
Omdat wij, net als de arbeiders uit de 18e eeuw, niet meer zijn dan radertjes binnen de bedrijven, organisaties en fabrieken, die ervoor zorgen dat de economie blijft groeien, besteden we een groot deel van onze kostbare tijd aan het scoren van successen die de maatschappij als essentieel bestempelt: een diploma halen, een gezin stichten, carrière opbouwen en een comfortabel pensioen. Zelfs onze ontspanning is veelal in keurige banen geleid: we gaan naar de sportschool, het winkelcentrum en de schilderclub in de wijk.
Hoe efficiënt ook, dit scenario leidt tot niets anders dan conformisme. Niet tot innerlijke vervulling of iets dat ook maar in de verte lijkt op zingeving. Het gevolg? Een gebrek aan inspiratie, een steeds dieper-vretend gevoel van innerlijke leegte en vele duizenden werknemers die jaarlijks opbranden.
We leiden een door de maatschappij uitgestippeld leven. De meesten van ons dragen dit lot zonder al te veel geklaag, omdat het nu eenmaal (financiële) zekerheid biedt. Maar degenen onder ons die meer verwachten van het leven en verder willen kijken dan het van tevoren vastgelegde script, worden door deze ogenschijnlijk ‘succesvolle’ illusie in een steeds benauwder keurslijf geduwd, waar maar moeilijk uit te ontsnappen valt. We hebben immers nooit geleerd hoe we moeten dromen, voelen en luisteren naar de wijsheid van ons hart, dat haarfijn kan uitleggen hoe onze levensenergie — het enige dat écht van ons is — zich wil manifesteren.
Een maatschappij, die geworteld is in conformiteit, stimuleert immers niet tot spiritualiteit, vrij-denken, reflecteren en eens rustig onderzoeken of we ons kostbare leven niet beter tot in alle hoeken en gaten zouden willen ontplooien, in plaats van lafhartig onze tijd uitzitten. Alhoewel het carrière-denken de potentie tot het ontdekken van onze roeping platgeslagen heeft, voordat ze de kans had om te ontkiemen, is dit zaadje ontegenzeggelijk in ieder van ons aanwezig. Met behulp van zelfonderzoek en het openen van ons bewustzijn kunnen we onze unieke potentie wakker kussen en haar vervolgens met geduld en liefde laten groeien. Met behulp van bijvoorbeeld het 7-dagen-stappenplan kun je beginnen te leren hoe je je leven een positieve boost geeft.
De Nederlandse Marisa Garau verhuisde met haar man en poezen naar Nieuw-Zeeland, waar ze internationale bestsellers over mindfulness schrijft en het online platform Growing Mindfulness runt.
Dit is een bewerkt artikel van de website van MaatschapWij, een project van De Publieke Zaak.